“تست سلامت انواع خازن”
“تست سلامت انواع خازن”
یک)ﺗﺴﺖ ﺧﺎزن ﺑﺪون ﻗﻄﺐ:دو ﺳﺮ اﻫﻤﺘﺮ را که روی رﻧﺞ ﺿﺮﺑﺪر ﯾﮏ ﮐﯿﻠﻮ اﺳﺖ ﺑﻪ دو ﺳﺮ ﺧﺎزن زده اﮔﺮ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﮑﺮد و روی ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺎﻧﺪ ﯾﺎ ﮐﻤﯽ ﺣﺮﮐﺖ ﮐﺮد وﺑﺮﮔﺸﺖ ﺧﺎزن ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ.
دو)ﺗﺴﺖ ﺧﺎزن اﻟﮑﺘﺮوﻟﯿﺘﯽ:دو ﺳﺮاﻫﻤﺘﺮ را ﮐﻪ روی رﻧﺞ ﺿﺮﺑﺪر صد اﺳﺖ ﺑﻪ دو ﺳﺮ ﺧﺎزن زده اﮔﺮ ﻋﻘﺮﺑﻪ اﻫﻤﺘﺮ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﻧﻤﻮد ﺧﺎزن ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ اما اﮔﺮ ﻋﻘﺮﺑﻪ روی ﺻﻔﺮ اﯾﺴﺘﺎد ﺧﺎزن اﺗﺼﺎل ﮐﻮﺗﺎه ﺷﺪه واﮔﺮ ﻋﻘﺮﺑﻪ در ﺑﺮﮔﺸﺖ روی ﺻﻔﺮ ﻧﯿﺎﻣﺪ ﻧﺸﺘﯽ دارد.
سه)ﺗﺴﺖ ﺧﺎزن ﻣﺘﻐﯿﺮ:دوﺳﺮ اﻫﻤﺘﺮ را ﺑﻪ دو ﺳﺮ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﻨﺎر ﻫﻢ وارﯾﺎﺑﻞ زده و دﺳﺘﻪ وارﯾﺎﺑﻞ را میچرخانیم اﮔﺮ ﻋﻘﺮﺑﻪ ﻫﯿﭻ ﺣﺮﮐﺘﯽ ﻧﺸﺎن ﻧﺪاد و روی ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﺎﻧﺪ ﺳﺎﻟﻢ اﺳﺖ.
روش های تست خازن
روش های متفاوت و زیادی برای تست خازن وجود دارد که در این مقال سعی می شود به آنها اشاره شود .
نکته : عده ای از تعمیر کاران به صورت تجربی با توجه به تغییر رنگ و تغییر شکل ظاهری اقدام به تعویض خازن نموده ولی توجه کنید ممکن
است در مواردی خازنی از نظر ظاهری سالم ولی در واقع خازن دچار نشتی جریان و تغییر ظرفیت شده و نیازمند تعویض می باشد .
1- استفاده از تستر خازن یا خازن سنج : خازن را از مدار خارج نموده و دو سر خازن سنج را به دو سر خازن ارتباط دهیم خازن
سنج سلامت خازن را تست می کند .
2- استفاده از مولتی متر دیجیتال دارای مد خازن : ابتدا باید خازن را از برد خارج نمود و پس از آن مولتی متر را روی حالت
خازن قرار داده و پراب ها را به دو سر خازن می زنیم باید عدد نشان داده شده روی مولتی متر با عدد ظرفیت خازن یکی باشد . توجه
داشته باشید این روش تنها برای خازن هایی استفاده می شود که مولتی متر دارای رنج ظرفیت آن می باشد که معمولا برای خازن
های کمتر از 1 میکرو فاراد استفاده می شود.
3- تست با استفاده از بیزر و اتصال کوتاه مولتی متر . برای اینکار پراب ها را به دو سر خازن اتصال می دهیم و خازن را تست
بیزر میکنیم چنانچه بوق ممتد داد خازن خراب شده است . ولی اگر فقط لحظه ای صدای بوق آمد و دوباره قطع شد یعنی خازن سالم
است . فقط ذکر این نکته لازم است که اگر پراب ها را به دو سر خازن الکترولیت متصل کرده و بوق نشنیدید ، ابتدا جای دو پراب را
عوض کنید ، باز هم اگر هیچ عکس العملی نشان داده نشد خازن سوخته است و گرنه سالم است .
4- تست با استفاده مولتی متر دیجیتال و رنج مقاومت : مولتی متر را با توجه به ظرفیت خازنی روی رنجی متناسب از مقاومت
گذاشته )برای خازن های کمتر از یک میکرو رنج 10 اهم . بیشتر از 1 میکرو تا 10 میکرو 1 کیلو و بیشتر از این رنج 10 و 100
کیلو استفاده شود ( و پروپ ها را به دو سر خازن می زنیم و خازن شروع به شارژ شدن می کند اگر بعد از شارژ شدن خازن نشتی
نداشته باشد ، مقدار اهم بی نهایت را نشان می دهد . و اگر خازن قطع باشد از ابتدای تست هیچ مقاوتی نمایش داده نمی شود .
حال با تغییر پروپ ها روی دو سر خازن شارژ شدن خازن را مجددا می بینید
5- تست خازن با استفاده از مولتی متر عقربه ای : با توجه به رنج خازنی انجام می شود .
الف ( خازنهای بالاتر از 10nf الی 1 میکرو فاراد
برای تست این نوع خازن می توان مولتی متر را روی رنج Rx10 قرار داده و می دانیم لحظه وصل ترمینالهای مولتی متر اگر خازن
خالی باشد توسط پیل 9v داخل مولتیمتر شارژ شده و در حین شارژ عقربه مولتیمتر اهم مدار را در لحظه عبور جریان نشان می دهد
و مقدار ماکزیمم حرکت عقربه را برای همیشه بخاطر بسپارید تقریباً متناسب با ظرفیت خازن عقربه منحرف می شود . اگر در این
روش بعد از شارژ کامل خازن ، خازن نشتی نداشته باشد خازن سالم است و اهم قرائت شده بی نهایت است . و در صورتیکه خازن
نشتی داشته باشد عقربه مقدار اهمی را نشان می دهد که گویای میزان نشتی خازن است .ونیز اگر خازن قطع باشد هیچگونه عکس
العمل مشاهده نمی شود و عقربه هیچ انحرافی نخواهد داشت .
ب( خازنهای 1میکرو فاراد الی 10 میکرو فاراد
چون این خازنها الکترولیتی می باشند بنا براین ممکن است تغییر ظرفیت بدهند لذا این آزمایش فقط قطع ویا شورت خازن را نشان
می دهد بنا براین در بعضی مراحل تغییر ظرفیت و وجود نشتی در خازن را باید توسط خازن سنج تست کنید ولی این دلیل برای یک
تعمیر کار و یا یک الکترونیک کار سبب نمی شود که این روش را یاد نگیرد . برای این تست مولتی متر را در رنج Rx1k قرار داده و
سپس شارژ و دشارژ خازن را باتوجه به قطبین باطری داخل مولتی متر) سیم مشکی مثبت و سیم قرمز منفی باطری است ( انجام می
دهیم .
ج ( خازنهای بالاتر از 10 میکرو فاراد
برای تست این نوع خازن باید مولتی متر را در رنج Rx100 قرار دهیم : شارژ و دشارژ خازن را ملاحظه نموده و توجه به قطبین
الزامی است و نشتی در حد جزئی قابل قبول است . بنابراین بعد از شارژ عقربه اهم زیادی را نشان می دهد . اگر خازن موجب حرکت
عقربه نگردد یعنی قطع و در صورتیکه صفر باشد یعنی خازن شورت است و اگر اهم کمی نیز قرائت شود به معنی خراب بودن خازن
است .
نکته : خازن های کوچکتر از 10 نانو با این روش تست انجام نمی شود و فقط توسط تستر خازن می توان از سلامت آن اطمینان
حاصل نمود .
نکته : )خلاصه روش تست با مولتی متر عقربه ای : ابتدا دو سر خازن را به هم زده تا چنانچه ولتاژ ذخیره شده تخلیه شود . با وصل
کردن دو سر سیمهای اهمتر به دو سر خازن ، چنانچه عقربه بسرعت تا انتها رفته و دوباره به آرامی تا وسط صفحه برگشته و ازآنجا
به کندی به جای اول خود برگردد در این صورت خازن سالم وگرنه معیوب است .
6- استفاه از منبع تغذیه دی سی : ولتاژی برابر با ولتاژ نوشته شده روی خازن در حالی که به دو سر خازن ، مولتی متر متصل
است می دهیم . خازن باید سریع شارژ شود و باید ولتاژ نوشته شده روی خازن را روی مولتی متر ببینیم. سپس منبع تغذیه را جدا
نموده و حال باید دشارژ شدن خازن را که به آهستگی انجام می شود و تا نزدیک به صفر می آید را مشاهده کنیم . چنانچه ولتاژ کم
نشود و یا با سرعت تخلیه شود خازن خراب است